dla instytucji kultury

Dlaczego w sezonie „boomu na sztuczną inteligencję”, nie korzystamy z wiedzy i kompetencji zdobytych podczas niedawnych rozmów dotyczących zastanych (i nowych) modeli pracy w kulturze - ekologii i nadprodukcji?

Publikacja Jacy tacy nowacy? Doświadczenia współpracy polskich organizacji kulturalnych z białoruskimi artystami i artystkami w zakresie projektów teatralnych jest próbą przyjrzenia się współpracy białoruskich artystów_ek i grup artystycznych z warszawskimi instytucjami kultury w obszarze projektów teatralnych. Interesują nas przede wszystkim wyzwania i możliwości wsparcia osób twórczych.

Czy można zarządzać dużym miejskim teatrem znanym z wysokich artystycznych aspiracji w sposób empatyczny, włączający, ludzki? Anna Rochowska – dyrektorka TR Warszawa – ujawnia, z czym się mierzy, próbując łączyć ogień z wodą.

Domy kultury nie są tym, czym się wydają. A na pewno nie Ośrodek Kultury Ochoty OKO. Alicja Brudło – jego dyrektorka – opowiada o tym, jak prowadzić wielopokoleniową instytucję publiczną o oddolnej energii, łączącą sztukę z animacją różnorodnej lokalnej społeczności.

Muzeum Warszawy, wraz z filiami, to tak naprawdę 10 instytucji kultury zatrudniających 260 osób. Jego dyrektorka Karolina Ziębińska przybliża wyzwania stojące przed osobą zarządzającą instytucją o tak złożonej strukturze, która równolegle poszukuje swojej tożsamości na przecięciu idei muzeum historycznego, galerii sztuki współczesnej oraz miejsca pamięci i lokalnej aktywności.

W maju 2024 roku w Kopenhadze odbyło się walne zgromadzenie sieci ICORN. Warszawskie Obserwatorium Kultury reprezentowały Anna Galas-Kosil oraz Aleksandra Wiechowska.

Audience development niejedno ma imię, o czym przekonałam się w trakcie pracy nad tym artykułem. Najczęściej zakłada strategiczne działania, ale jego elementy mogą mieć nieco mniejszy zasięg i także przyczyniać się do przyciągania publiczności, gromadzenia wokół danego miejsca lub wydarzenia stałej grupy osób.

Kto powinien odpowiedzieć na to pytanie? Osób czytających i wspierających czytanie jest wiele, a podejść może być jeszcze więcej. W WOK-u stworzyłyśmy warunki do zastanowienia się nad tym zagadnieniem i refleksji między dziedzinami, aby uchwycić transdyscyplinarny sens wspierania czytelnictwa.

Czy można zarządzać dużym miejskim teatrem znanym z wysokich artystycznych aspiracji w sposób empatyczny, włączający, ludzki? Anna Rochowska – dyrektorka TR Warszawa – ujawnia, z czym się mierzy, próbując łączyć ogień z wodą.

W Warszawskim Obserwatorium Kultury miałyśmy okazję skosztować schłodzonej kombuczy i próbować wegańskich pyszności, a to wszystko za sprawą corocznego spotkania z laureatkami i laureatami stypendium artystycznego m.st. Warszawy, a także z dyrektorkami i dyrektorami oraz przedstawicielami i przedstawicielkami instytucji kultury. Możemy nieskromnie stwierdzić, że zaproszone osoby świetnie się bawiły, słuchając o osiągnięciach 55 stypendystów i stypendystek.

Badanie edukacji kulturalnej w Warszawie to badanie miasta: jego radykalnie zmieniającej się społeczności, zmian i niepewności w obliczu globalnych wyzwań, a także lokalnych uwarunkowań i ich wpływu na życie osób, które tu mieszkają. WOK prezentuje raport Edukacja kulturalna w badaniach i działaniach, kończący drugi etap badania praktyk edukacji kulturalnej w Warszawie.

Kultura stoi dziś na granicy: z jednej strony są stare praktyki, z drugiej nowe wartości równości i różnorodności. Instytucje kultury są szczególnym miejscem, gdzie odbywa się walka o zmianę w sposobie myślenia i działania. W nowym cyklu WOK.castów Zawód dyrektor_ka Olga Wysocka i Igor Stokfiszewski sondują, jak dyrektorki i dyrektorzy warszawskich instytucji kultury radzą sobie ze zmianami. Jakie strategie przyjmują w obliczu tego wyzwania? I jakie emocje im towarzyszą?

Brytyjscy brutaliści, aktywizm kulturalny, teatr atakowany przez bojówki skrajnej prawicy – Paweł Łysak, czyli dyrektor Teatru Powszechnego w Warszawie, odsłania kulisy zarządzania instytucją operującą w wysokiej temperaturze politycznej.

Jak przedstawiać popkulturę w muzeum? Czy dążenie do przyjemności i chęć wywołania śmiech mogą być ambicją instytucji? I czy da się opowiedzieć mem? Sprawdź, jak z tym zadaniem poradził sobie Paweł Płoski, dyrektor warszawskiego Muzeum Karykatury.

Czy nowym modelem instytucji kultury będzie placówka w stanie ciągłego tworzenia się, nieprzerwanej transformacji i przepoczwarzania? Jak zarządzać muzeum, które wciąż migruje, buduje się, zmniejsza i powiększa? Joanna Mytkowska – dyrektorka Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie – opowiada o kierowaniu nieuchwytną strukturą.

Czy można radykalnie chodzić z głową w chmurach? Czytanie w dobie rewolucji cyfrowej to sól w oku literackich purystów i skok w bok wykonywany za każdym razem, gdy zdradzimy logikę postępu, zysku i konsumpcji. Refleksją badaczek WOK o tym, co w czasach cyfrowej rewolucji może oznaczać edukacja czytelnicza, podzieliłam się jako panelistka na konferencji „Oko na świat” (L’œil du monde) 22 marca 2024 w Bibliotece Narodowej.

Otwarty i żywy katalog praktyk międzykulturowych to efekt wielomiesięcznej pracy sieci Reagujemy!. Wierzymy, że może być pomocny w pracy z osobami z doświadczeniem migranckim i/lub uchodźczym. Katalog nazywamy „żywym” i „otwartym”, ponieważ jest dynamicznie rozwijającym się zbiorem praktyk, które będziemy adaptować i aktualizować w odpowiedzi na zmieniające się potrzeby i konteksty kulturowe. „Żywy” oznacza, że dokument jest stale uaktualniany o nowe doświadczenia i rozwiązania.

Pod koniec października mogłyśmy obejrzeć w WOK Lab pokaz działania zatytułowanego Artwork. Florin Flueras przenosi w nim punkt ciężkości z końcowego produktu sztuki na proces jego doświadczania i pyta, czy możliwa jest sztuka przekraczająca konsumpcję. W pokazie wystąpiły Eliza Trefas, Martina Piazzi oraz Florin Flueras.

Czy instytucje kultury skazane są na tradycyjne formy organizacji? Jak można inaczej myśleć o strukturze i sposobach pracy? Jakiego modelu chcemy, zmęczeni dotychczasowym hierarchicznym układem ról? Jak skutecznie się komunikować? Jak skutecznie podejmować decyzje? Te i inne pytania towarzyszyły nam podczas warsztatów z podstaw socjokracji, które przeprowadziłam z zespołem WOK. Oto krótka charakterystyka tego modelu dla tych, którzy są zainteresowani i zainteresowane samoorganizacją.

W czasie prób do spektaklu Lista uchybień, które gościliśmy w WOK, powstały rysunki autorstwa Katarzyny Belczyk. Inspirują one do refleksji o sektorze kultury jako środowisku pracy. Ich przekaz zostaje z nami w 2024 roku.

Przedstawiamy prezentację wypracowanych przez ekspertki i ekspertów rozwiązań dla kultury na czas przełomu. Dyskusja na temat organizacji finansowania i funkcjonowania kultury w Polsce odbyła się 26 września w Nowym Teatrze w Warszawie. Debata była skupiona wokół czterech tematów wiodących: ustawy o statusie artysty zawodowego, instytucji kultury, decentralizacji kultury oraz kultury społecznej i obywatelskiej.

W jaki sposób włączać migranckie środowiska artystyczne w struktury warszawskich instytucji kultury? Czy sztuka może być narzędziem integracji? Podsumowanie cyklu prezentacji, który odbył się w ramach Forum Przyszłości Kultury 2022. Wydarzenie było zorganizowane przez Teatr Powszechny we współpracy z Warszawskim Obserwatorium Kultury.

Prezentujemy podsumowanie dyskusji Rozmowy o ekosystemie sztuk performatywnych: Dom produkcyjny vs. scena dla tańca albo jak to się robi w Berlinie…, która odbyła się 26 kwietnia 2023 roku w siedzibie teatru Komuna Warszawa, z udziałem Joanny Szymajdy (kuratorki tańca związanej z Instytutem Sztuki PAN), Urszuli Kropiwiec (wicedyrektorki Nowego Teatru w Warszawie), Wojtka Ziemilskiego (reżysera) i Grzegorza Laszuka (współzałożyciela teatru Komuna Warszawa). Dyskusję prowadził Piotr Morawski.

W Warszawskim Obserwatorium Kultury z uwagą przyglądamy się współczesnemu krajobrazowi artystycznemu oraz mechanizmom, które go warunkują. Interesują nas zmiany, jakie w nim obecnie zachodzą.

15 lipca 2023 roku jako część mojej rezydencji w Warszawskim Obserwatorium Kultury oraz badań zielarsko-artystycznych zorganizowałam warsztaty zielarsko-zinowe z udziałem Chwaściarni (pracowni, którą prowadzę w ramach Autonomicznej Przestrzeni Edukacyjnej na Jazdowie) oraz Gościń. Do współprowadzenia spotkania zaprosiłam artystki i edukatorki Joannę Klikowicz i Adu Rączkę.

Spotkałyśmy się w WOK Labie – graficzka Alicja Kobza i strateżka komunikacji Agnieszka Tiutiunik – i porozmawiałyśmy o naszych doświadczeniach. Czym kierować się, przygotowując identyfikację wizualną? Jak wygląda proces? Co robić, a czego nie robić, żeby współpraca była udana?

W grudniu 2022 roku WOK rozstrzygnął konkurs na identyfikację wizualną instytucji. Był to proces, który chciałyśmy przeprowadzić w sposób modelowy, a model ten – jak pokazuje czas – działa. Dzielimy się naszą wiedzą i doświadczeniem, by wypracowywać dobre praktyki we współpracy między instytucjami kultury a graficzkami i grafikami.

31 maja 2024 roku w Warszawskim Obserwatorium Kultury odbyło się spotkanie laureatkami i laureatami stypendium artystycznego m.st. Warszawy w latach 2022 i 2023 z dyrektorkami i dyrektorami instytucji kultury. Celem było zaproszenie do rozmowy o sprawach ważnych dla kultury w Warszawie dziś i z perspektywą 150 lat do przodu. Eksperci z infuture.institute, których opracowaniem się zainspirowałyśmy, wyliczyli, że aby mieć pewność, że nasze dzieci i wnuki będą żyły w dobrym świecie, na miasta i kulturę powinniśmy patrzeć właśnie w takiej perspektywie czasowej.

Warszawskie Obserwatorium Kultury bierze udział w organizowanym przez Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego programie rezydencji artystycznej dla twórców oraz twórczyń z Białorusi i Ukrainy. Jako instytucja przyjmująca sprawujemy opiekę i dajemy wsparcie merytoryczne, staramy się włączyć Rezydentkę w nasze sieci kontaktów i partnerstw, a także w rytm pracy instytucji, umożliwiając jej poznanie sposobu funkcjonowania publicznej instytucji kultury w Polsce.

WOK jest partnerem merytorycznym V edycji miejskiego programu stypendialnego. Celem tego przedsięwzięcia, wspierającego doktorantki i doktorantów z całej Polski, jest poszerzanie naszego rozumienia procesów i wyzwań, przed jakimi stoją zmieniająca się Warszawa oraz jej mieszkańcy i mieszkanki, a także wykorzystanie tej wiedzy w kształtowaniu polityk miejskich.

Raport Museum Watch Governance Management ma pomóc społeczności muzealnej w skuteczniejszym rozwiązywaniu problemów związanych z zarządzaniem. Pomysł wyłonił się z istniejącego już programu Museum Watch, wprowadzonego przez CIMAM w celu „wspierania muzealników sztuki nowoczesnej i współczesnej w radzeniu sobie z krytycznymi sytuacjami, które podważają ich zdolność do podejmowania praktyki zawodowej i wpływają na zdolność muzeum do działania zgodnie z międzynarodowymi standardami najlepszych praktyk”.

Dokument zawiera rekomendacje, wskazówki i inspiracje dotyczące tematyki projektów, sposobów i metod pracy z odbiorcą, a także narzędzi wsparcia dla prowadzących działania w zakresie edukacji kulturalnej. Ma pomóc w zaplanowaniu nie tylko pojedynczych aktywności edukacyjnych, ale także całościowych strategii działania instytucji, w których edukacja kulturalna odgrywa istotną rolę.

Kulturalna Mapa Warszawy powstaje równolegle z realizowanymi przez nas projektami oraz procesami badawczymi i artystycznymi. Nakładając warstwy tematyczne, będziemy rysować mapę Warszawy, czy raczej: mapę Warszaw – dostępnych, tworzonych i szanowanych przez różne grupy. Ma ona służyć wszystkim osobom mieszkającym w Warszawie, odpowiadać ich potrzebom i inspirować do nieoczywistych odkryć.

Warszawskie Obserwatorium Kultury współtworzy otwartą sieć organizatorek i organizatorów kultury Reagujemy!

Do rozmowy poświęconej międzynarodowym praktykom dobrego zarządzania w instytucjach kultury w kontekście współczesnych wyzwań społeczno-politycznych zaprosiliśmy Barta de Baere oraz dr Aleksandrę Janus.

Instytucje kultury na całym świecie znajdują się w przełomowym momencie: możliwość realizacji ich misji oraz potencjał rozwojowy kształtują się w obliczu bezprecedensowego w skali ostatnich lat nagromadzenia negatywnych czynników zewnętrznych. Do wyzwań wynikających z rozwoju technologii, zmiany klimatu, konfliktów zbrojnych i kolejnych fal migracji dochodzą napięcia związane ze zwrotem populistycznym, a w konsekwencji – zmianą priorytetów polityki kulturalnej.

Na zaproszenie Muzeum Warszawy zespół projektowy WOK opracował i przeprowadził pilotażowy proces ewaluacji produkcji wystaw czasowych Muzeum.

Warszawa przystąpiła do sieci ponad 70 miast, które dają schronienie twórczyniom i twórcom oraz aktywistkom i aktywistom. Warszawskie Obserwatorium Kultury zostało instytucją koordynującą rezydencje realizowane w ramach sieci ICORN (International Cities of Refuge Network).

Badanie edukacji kulturalnej w Warszawie to badanie miasta: jego radykalnie zmieniającej się społeczności, zmian i niepewności w obliczu globalnych wyzwań, a także lokalnych uwarunkowań i ich wpływu na życie osób, które tu mieszkają. W przestrzeni edukacji kulturalnej spotyka się cała Warszawa: osoby o rozmaitych poglądach, mające różne potrzeby, oczekiwania i marzenia.

Biuro WOK – na co dzień znajdziecie nas przy ul. Mokotowskiej 29a.
WOK Lab – przestrzeń do działania mieści się przy ul. Marszałkowskiej 34/50.

Pracujemy projektowo, dlatego nie mamy regularnych godzin otwarcia. Jeśli chcesz nas odwiedzić, skontaktuj się z nami bezpośrednio.

Oto Mapa etyki, która ma pomóc NAM – wszystkim osobom pracującym i współpracującym z WOK – zrozumieć istotę pożądanego sposobu zachowania i postępowania. Taką instytucję chcemy tworzyć. Tak chcemy ze sobą współistnieć.

Wierzymy, że wiedza i kultura mają nam wiele do zaoferowania, aby wspólnie rozmawiać i patrzeć w przyszłość. Dla osób zajmujących się sztuką oraz działalnością badawczą chcemy tworzyć warunki do eksperymentowania i eksplorowania. Ciekawią nas nieoczywiste formy i formaty, projekty, które łączą lokalną praktykę i globalny dyskurs.

Poznajmy się! Warszawskie Obserwatorium Kultury jest samorządową instytucją kultury Miasta Stołecznego Warszawy. Istniejemy od 1 września 2022 roku.