2023

Sympozjum poświęcone było polityce miasta Warszawa wobec pracowni artystycznych. W rozmowie wzięły udział przedstawicielki oddolnych samoorganizowanych przestrzeni wystawienniczych funkcjonujących w lokalach przeznaczonych na pracownie artystyczne – galerii Przyszła Niedoszła oraz Pracowni Wschodniej, a także główny Stołeczny Konserwator Zabytków Michał Krasucki. Dyskusja miała na celu rozważenie przyczyn utrudnień w funkcjonowaniu niezależnych przestrzeni wystawienniczych oraz naszkicowanie możliwych sposobów rozwiązania tego problemu.

Punktem odniesienia do tej części projektu była wystawa Jana Hoeta Chambres d’Amis z roku 1986, która polegała na wyprowadzeniu sztuki z instytucji, umiejscowieniu jej bliżej prawdziwego życia, w prywatnych domach w Gandawie.

W ramach projektu Artystyczne, stołeczne, społeczne współpracowałyśmy z Wydziałem Badań Artystycznych i Studiów Kuratorskich warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych. Poprzez wywiady z twórczyniami i twórcami oraz pracownikami i pracowniczkami ZGN w poszczególnych dzielnicach zbierałyśmy wraz z osobami studenckimi informacje dotyczące realnych oraz ustawowo określonych funkcji pracowni artystycznych. Zostały zbadane lokalizacje pracowni, dostępność oraz warunki ich pozyskania przez zainteresowane osoby. Podsumowanie tych badań zostało zaprezentowane w formie wystawy, przygotowanej przez studencki zespół kuratorsko-artystyczny, która została zaprezentowana w przestrzeni WOK Lab.

Czego warszawskie środowisko artystyczne oczekuje od niezależnych przestrzeni twórczych?

Pomysły na projekty zwykle przychodzą mi do głowy ze wszystkiego, co widziałam, słyszałam i czytałam w określonym momencie, a to wymaga czasu i możliwości skupienia się na tym procesie.

Poprzez swoją aktywność uparcie dążę do tego, by zmienić Polskę w kraj przyjazny dla wszystkich, w miejsce wypełnione akceptacją, radością i wolnością ekspresji.

Potrzebę radykalnej zmiany w relacjach z więcej-niż-ludźmi zauważyłam, gdy próbowałam zdefiniować kryzys klimatyczny jako kryzysu dialogu.

Moja zmiana to wyjście z imaginarium do realu.

W piątek 1 grudnia 2023 roku w siedzibie Muzeum Sztuki Nowoczesnej na Pańskiej 3 odbył się warsztat partycypacyjny na temat architektury poprowadzony przez Macieja Siudę, który odpowiada za projekt adaptacji pawilonu nad Wisłą dla potrzeb centrum tańca. Spotkanie składało się z dwóch modułów – prezentacji oraz części praktycznej. Udało się zgromadzić różnorodną grupę przedstawicieli i przedstawicielek środowiska teatru i tańca zajmujących się reżyserią, choreografią, performansem i architekturą, a także pracowników działów technicznych Nowego Teatru i TR Warszawa oraz Biura Kultury m.st. Warszawy.

Pod koniec października mogłyśmy obejrzeć w WOK Lab pokaz działania zatytułowanego Artwork. Florin Flueras przenosi w nim punkt ciężkości z końcowego produktu sztuki na proces jego doświadczania i pyta, czy możliwa jest sztuka przekraczająca konsumpcję. W pokazie wystąpiły Eliza Trefas, Martina Piazzi oraz Florin Flueras.

Czy instytucje kultury skazane są na tradycyjne formy organizacji? Jak można inaczej myśleć o strukturze i sposobach pracy? Jakiego modelu chcemy, zmęczeni dotychczasowym hierarchicznym układem ról? Jak skutecznie się komunikować? Jak skutecznie podejmować decyzje? Te i inne pytania towarzyszyły nam podczas warsztatów z podstaw socjokracji, które przeprowadziłam z zespołem WOK. Oto krótka charakterystyka tego modelu dla tych, którzy są zainteresowani i zainteresowane samoorganizacją.

Warszawskie Obserwatorium Kultury bada lokalne środowisko artystyczne i jego potrzeby, przyglądając się miejskiej infrastrukturze pracowni artystów. Celem projektu było uwidocznienie i podkreślenie wagi tych miejsc dla funkcjonowania stołecznego pola kultury.

W połowie listopada, kontynuując proces planowania warszawskiej instytucji tańca, odwiedziliśmy Nowy Teatr na ulicy Madalińskiego. Tym razem inspiracji szukaliśmy w przestrzeni pofabrycznej, która została zaadaptowana na potrzeby teatru.

Na początku listopada wraz z przedstawicielami środowiska tanecznego odbyliśmy wizytę studyjną w pawilonie nad Wisłą, dotychczasowej siedzibie Muzeum Sztuki Nowoczesnej, która w przyszłym roku ma być zaadaptowana na potrzeby pilotażowego programu tańca.

Jak to możliwe, że stolica czterdziestomilionowego, środkowoeuropejskiego kraju nie ma jeszcze miejsca poświęconego jednej z najbardziej dynamicznie rozwijających się sztuk scenicznych? – pyta Joanna Leśnierowska w rozmowie z Julią Hoczyk.

Lista uchybień to interdyscyplinarne przedsięwzięcie teatralne przygotowane przez zespół artystów i artystek społecznych związanych ze Stowarzyszeniem Pedagogów i Pedagożek Teatru w partnerstwie z Warszawskim Obserwatorium Kultury. Wspólnie zabieramy głos w dyskusji na temat kultury jako środowiska pracy, prekariatu jako dominującej formy (nie)zatrudnienia w kulturze oraz na temat warunków, hierarchii oraz niespójności pomiędzy poziomem deklarowanych wartości i ich realizacji.

Przedstawiamy prezentację wypracowanych przez ekspertki i ekspertów rozwiązań dla kultury na czas przełomu. Dyskusja na temat organizacji finansowania i funkcjonowania kultury w Polsce odbyła się 26 września w Nowym Teatrze w Warszawie. Debata była skupiona wokół czterech tematów wiodących: ustawy o statusie artysty zawodowego, instytucji kultury, decentralizacji kultury oraz kultury społecznej i obywatelskiej.

Elise Bernhardt prowadziła pierwsze warsztaty, które zainaugurowały facylitowanie procesu powstawania instytucji tańca w Warszawie.

W dniach 7–9 września 2023 roku w WOK odbyła się konferencja poświęcona utworzeniu Białoruskiego Instytutu Teatralnego (BIT).

W Warszawskim Obserwatorium Kultury 10 października odbyły się drugie otwarte warsztaty stanowiące kolejny etap prac nad modelowaniem nowej instytucji tańca w Warszawie. W spotkaniu wzięły udział osoby reprezentujące środowisko taneczne, Biuro Kultury m.st. Warszawy oraz WOK. Moderowała je Joanna Leśnierowska.

Czym na co dzień zajmują się mieszkający w stolicy migranci i migrantki? Jak niepewność mieszkaniowa wpływa na życie warszawiaków i warszawianek? Czy czujemy się odpowiedzialni za stan powietrza w naszym mieście? Na te i wiele innych pytań starali się odpowiedzieć uczestnicy i uczestniczki ogólnopolskiej konferencji naukowej. Wydarzenie odbyło się w ostatnich dniach listopada, a jego organizatorami było Warszawskie Obserwatorium Kultury, Instytut Stosowanych Nauk Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego oraz Polskie Towarzystwo Socjologiczne.

W Warszawskim Obserwatorium Kultury, wspólnie ze środowiskiem tańca, Biurem Kultury i Muzeum Sztuki Nowoczesnej, wypracowujemy formułę rocznego pilotażu w Pawilonie nad Wisłą. Naszym celem jest doprowadzenie do powstania warszawskiej instytucji tańca.

Prezentujemy podsumowanie dyskusji Rozmowy o ekosystemie sztuk performatywnych: Dom produkcyjny vs. scena dla tańca albo jak to się robi w Berlinie…, która odbyła się 26 kwietnia 2023 roku w siedzibie teatru Komuna Warszawa, z udziałem Joanny Szymajdy (kuratorki tańca związanej z Instytutem Sztuki PAN), Urszuli Kropiwiec (wicedyrektorki Nowego Teatru w Warszawie), Wojtka Ziemilskiego (reżysera) i Grzegorza Laszuka (współzałożyciela teatru Komuna Warszawa). Dyskusję prowadził Piotr Morawski.

W Warszawskim Obserwatorium Kultury z uwagą przyglądamy się współczesnemu krajobrazowi artystycznemu oraz mechanizmom, które go warunkują. Interesują nas zmiany, jakie w nim obecnie zachodzą.

Warszawskie Obserwatorium Kultury było partnerem międzynarodowego panelu dyskusyjnego w ramach 22. edycji Festiwalu Ciało/Umysł. Naszym zainteresowaniom badawczym bliski jest temat kondycji sektora kreatywnego, uwzględniający psychofizyczny dobrostan oraz warunki pracy osób pracujących w kulturze, czemu m.in. było poświęcone spotkanie 7 października 2023.

Minął rok. Przez ten czas wiele zrobiłyśmy, ale równie dużo było zaskoczeń. Był to czas konstytuowania się i definiowania tożsamości naszej instytucji. Najważniejszym doświadczeniem stała się dla nas zmiana. Rozumiemy ją jako zarówno dynamikę współczesnego, niepewnego świata, jak i kondycję instytucji kultury, której celem jest przełamywanie zastanych schematów myślenia i postaw. Dlatego eksperyment wpisany jest w nasze DNA.

W piątek 22 września 2023 można było w WOK Lab dołączyć do kręgu opowieści o relacjach z roślinami i ich mocami uzdrawiania.

16 i 17 września zaprosiliśmy osoby aktorskie na prowadzony przez Agnieszkę Glińską i Weronikę Pelczyńską warsztat do WOK Lab. W jego ramach poszukiwaliśmy narzędzi oraz metod do wewnętrznej stabilizacji i stymulacji.

Marta Seredyńska realizuje w WOK badanie poświęcone warunkom pracy środowiska osób freelancerskich działających w obszarze tańca współczesnego i konceptualnego.

15 lipca 2023 roku jako część mojej rezydencji w Warszawskim Obserwatorium Kultury oraz badań zielarsko-artystycznych zorganizowałam warsztaty zielarsko-zinowe z udziałem Chwaściarni (pracowni, którą prowadzę w ramach Autonomicznej Przestrzeni Edukacyjnej na Jazdowie) oraz Gościń. Do współprowadzenia spotkania zaprosiłam artystki i edukatorki Joannę Klikowicz i Adu Rączkę.

Spotkałyśmy się w WOK Labie – graficzka Alicja Kobza i strateżka komunikacji Agnieszka Tiutiunik – i porozmawiałyśmy o naszych doświadczeniach. Czym kierować się, przygotowując identyfikację wizualną? Jak wygląda proces? Co robić, a czego nie robić, żeby współpraca była udana?

W grudniu 2022 roku WOK rozstrzygnął konkurs na identyfikację wizualną instytucji. Był to proces, który chciałyśmy przeprowadzić w sposób modelowy, a model ten – jak pokazuje czas – działa. Dzielimy się naszą wiedzą i doświadczeniem, by wypracowywać dobre praktyki we współpracy między instytucjami kultury a graficzkami i grafikami.

Prezentujemy wnioski z dyskusji Rezydencje i stypendia, albo jak (prze)żyć na scenie. Rozmowy o ekosystemie sztuk performatywnych zorganizowanej w ramach cyklu spotkań poświęconych sztukom performatywnym. Odbyła się ona 23 czerwca 2023 roku w Komunie Warszawa.

28–30 lipca 2023 przestrzeń WOK Lab oddaliśmy ukraińskiej młodzieży, która pod opieką Oksany Kolisnyk, studentki Sztuk społecznych na Uniwersytecie Warszawskim, przygotowała wystawę oraz zaprasza do udziału w programie towarzyszącym.

Projekt przedstawia perspektywy rozwoju oferty kulturalnej Warszawy do 2040 roku. Wyniki badania wskazały na kierunki, które instytucje kulturalne powinny obrać, aby stać się bardziej atrakcyjnymi w oczach młodych w perspektywie przyszłości. Rezultaty i wskazane rekomendacje będą mogły być zastosowane przez wszystkie placówki przy rozwijaniu swojej oferty kulturalnej.

WOK Lab staje się przestrzenią dla platformy FSH1, zrzeszającej białoruskie fotografki i fotografów. 12 lipca 2023 odbyło się sieciujące spotkanie skierowane do osób z białoruskiego środowiska artystycznego, zainteresowanych współczesną fotografią.

31 maja w Warszawskim Obserwatorium Kultury odbyło się spotkanie laureatkami i laureatami stypendium artystycznego m.st. Warszawy w latach 2022 i 2023 z dyrektorkami i dyrektorami instytucji kultury. Celem było zaproszenie do rozmowy o sprawach ważnych dla kultury w Warszawie dziś i z perspektywą 150 lat do przodu. Eksperci z infuture.institute, których opracowaniem się zainspirowałyśmy, wyliczyli, że aby mieć pewność, że nasze dzieci i wnuki będą żyły w dobrym świecie, na miasta i kulturę powinniśmy patrzeć właśnie w takiej perspektywie czasowej.

Moja zmiana to wyjście z imaginarium do realu.

Warszawskie Obserwatorium Kultury bierze udział w organizowanym przez Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego programie rezydencji artystycznej dla twórców oraz twórczyń z Białorusi i Ukrainy. Jako instytucja przyjmująca sprawujemy opiekę i dajemy wsparcie merytoryczne, staramy się włączyć Rezydentkę w nasze sieci kontaktów i partnerstw, a także w rytm pracy instytucji, umożliwiając jej poznanie sposobu funkcjonowania publicznej instytucji kultury w Polsce.

W Warszawskim Obserwatorium Kultury było można doświadczyć wirtualnej rzeczywistości i generatywnych środowisk cyfrowych. Wystawa Reality Bender była przeglądem prac dyplomowych zrealizowanych w Pracowni 3D i Zdarzeń Wirtualnych II Wydziału Sztuki Mediów warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych w 2023 roku.

Raport Museum Watch Governance Management ma pomóc społeczności muzealnej w skuteczniejszym rozwiązywaniu problemów związanych z zarządzaniem. Pomysł wyłonił się z istniejącego już programu Museum Watch, wprowadzonego przez CIMAM w celu „wspierania muzealników sztuki nowoczesnej i współczesnej w radzeniu sobie z krytycznymi sytuacjami, które podważają ich zdolność do podejmowania praktyki zawodowej i wpływają na zdolność muzeum do działania zgodnie z międzynarodowymi standardami najlepszych praktyk”.

Kulturalna Mapa Warszawy powstaje równolegle z realizowanymi przez nas projektami oraz procesami badawczymi i artystycznymi. Nakładając warstwy tematyczne, będziemy rysować mapę Warszawy, czy raczej: mapę Warszaw – dostępnych, tworzonych i szanowanych przez różne grupy. Ma ona służyć wszystkim osobom mieszkającym w Warszawie, odpowiadać ich potrzebom i inspirować do nieoczywistych odkryć.

W witrynie WOK od 23 lutego do 5 marca 2023 roku pokazywaliśmy pracę Secondary Archive. Głosy ukraińskich artystek. Instalację można było zobaczyć i usłyszeć od strony ulicy Marszałkowskiej 34/50.

Warszawskie Obserwatorium Kultury współtworzy otwartą sieć organizatorek i organizatorów kultury Reagujemy!

Dziękujemy wszystkim uczestniczkom drugiego etapu za inspirujące rozmowy. Zależało nam, aby podczas nich jak najlepiej zrozumieć potrzeby osób aplikujących i sprawdzić, w jaki sposób na nie odpowiedzieć oraz jakie warunki muszą zostać spełnione, aby najlepiej wesprzeć procesy uczestniczek i towarzyszyć im w poszukiwaniach.

Otrzymaliśmy 97 zgłoszeń. Komisja w składzie: Szymon Adamczak, Małgorzata Bakalarz-Duverger, Anna Galas-Kosil, Magdalena Komornicka dziękuje wszystkim osobom aplikującym za przesłane zgłoszenia i materiały. Sam proces czytania i zapoznawania się z nimi był dla nas niezwykle ważny i inspirujący.

Proces-owanie zmiany. Towarzyszenie artystyczno-badawcze

Do rozmowy poświęconej międzynarodowym praktykom dobrego zarządzania w instytucjach kultury w kontekście współczesnych wyzwań społeczno-politycznych zaprosiliśmy Barta de Baere oraz dr Aleksandrę Janus.

W dniach 17–28 marca 2023 WOK Lab gościł osiemnaścioro uczestniczek i uczestników oraz cztery mentorki działań kuratorsko-badawczych Terytorium in/out.

Instytucje kultury na całym świecie znajdują się w przełomowym momencie: możliwość realizacji ich misji oraz potencjał rozwojowy kształtują się w obliczu bezprecedensowego w skali ostatnich lat nagromadzenia negatywnych czynników zewnętrznych. Do wyzwań wynikających z rozwoju technologii, zmiany klimatu, konfliktów zbrojnych i kolejnych fal migracji dochodzą napięcia związane ze zwrotem populistycznym, a w konsekwencji – zmianą priorytetów polityki kulturalnej.

Na zaproszenie Muzeum Warszawy zespół projektowy WOK opracował i przeprowadził pilotażowy proces ewaluacji produkcji wystaw czasowych Muzeum.

W Warszawskim Obserwatorium Kultury wiemy, że edukacja i kultura mają dzisiaj do odegrania wyjątkową rolę. W dynamicznie zmieniającej się rzeczywistości, wobec nowych wyzwań oraz globalnych i lokalnych kryzysów, potrzebujemy narzędzi do rozwijania miękkich kompetencji społecznych oraz twórczych, tak potrzebnych do budowania relacji. Stąd zaangażowanie w proces badania edukacji kulturalnej w Warszawie uznaliśmy za jeden z naszych priorytetów programowych.

Biuro WOK – na co dzień znajdziecie nas przy ul. Mokotowskiej 29a.
WOK Lab – przestrzeń do działania mieści się przy ul. Marszałkowskiej 34/50.

Pracujemy projektowo, dlatego nie mamy regularnych godzin otwarcia. Jeśli chcesz nas odwiedzić, skontaktuj się z nami bezpośrednio.

Oto Mapa etyki, która ma pomóc NAM – wszystkim osobom pracującym i współpracującym z WOK – zrozumieć istotę pożądanego sposobu zachowania i postępowania. Taką instytucję chcemy tworzyć. Tak chcemy ze sobą współistnieć.

Warszawskie Obserwatorium Kultury prowadzi długoterminowy program rezydencji artystyczno-badawczych.

Wierzymy, że wiedza i kultura mają nam wiele do zaoferowania, aby wspólnie rozmawiać i patrzeć w przyszłość. Dla osób zajmujących się sztuką oraz działalnością badawczą chcemy tworzyć warunki do eksperymentowania i eksplorowania. Ciekawią nas nieoczywiste formy i formaty, projekty, które łączą lokalną praktykę i globalny dyskurs.

Poznajmy się! Warszawskie Obserwatorium Kultury jest nową samorządową instytucją kultury Miasta Stołecznego Warszawy. Ale instytucją zupełnie nowego formatu! Istniejemy od 1 września 2022 roku.