To już drugi rok

Minął kolejny rok, podczas którego pracowniczki i pracownicy Warszawskiego Obserwatorium Kultury współtworzyli warszawską kulturę. Projekty badawcze, warsztaty, konferencje – te ogólnopolskie i zagraniczne, to tylko wybrane przestrzenie kultury i nauki, w których aktywni byli nasi eksperci i ekspertki. Powspominajmy!

Dla Warszawskiego Obserwatorium Kultury ważni są ludzie, bo to oni aktywnie tworzą kulturę Warszawy. Towarzyszymy osobom twórczym przede wszystkim poprzez nasz program rezydencyjny. W tym roku pod hasłem Przerwa czy przełom? odbywa się już druga edycja rezydencji badawczo-artystycznych. Misją naszych rezydencji jest wsparcie w rozwoju zawodowym i osobistym.

Wspomnijmy więc o inicjatywach reagujących na potrzebę zapewnienia bezpieczeństwa i komfortu osobom twórczym. WOK współpracuje z ICORN (International Cities of Refuge Network), czyli organizacją zrzeszającą miasta oferujące schronienie osobom, których życie jest zagrożone. W tym momencie przygotowujemy się do przyjęcia rezydentki Ujgurki. Na tym jednak nasze zaangażowanie się nie kończy!

Szczególnie bliska jest nam również sytuacja rodziców wykonujących zawody twórcze. WOK objęło opieką pilotażowy program rezydencji domowych, przeznaczonych dla artystek, które są matkami. Latem 2024 roku rozpoczęliśmy badanie poświęcone sytuacji rodziców wykonujących zawody twórcze.

W centrum zainteresowań WOK znajduje się działalność badawcza. Badania tworzą grunt dla naszej współpracy i wsparcia kadr kultury, środowiska artystycznego oraz akademickiego. W minionym roku badałyśmy edukację kulturalną i inicjatywy czytelnicze dla młodych osób. Angażowałyśmy się w projekty współpracy akademickiej z osobami studenckimi oraz z badaczami i badaczkami. Co ważne, wnioski z badań zawsze rozpoczynają dalszy proces. Podczas spotkań sieciujących pracujemy z praktyczkami i praktykami edukacji kulturalnej i dyskutujemy o „gorących tematach”. Wypracowujemy wspólnie narzędzia wsparcia w edukacji kulturalnej oraz współtworzymy program szkoleń wokół „nowego czytelnictwa”. Razem z osobami studenckimi poszerzamy pola produkcji i dystrybucji wiedzy, np. w projekcie badawczo-wystawienniczym dotyczącym pracowni artystycznych. We współpracy z badaczami i badaczkami tworzymy przestrzeń wymiany interdyscyplinarnej wokół badań artystycznych. Udzielamy też naszej przestrzeni na eksplorację nowych nurtów, jak aktywizm danych, o którym pisał dla nas chociażby Kuba Piwowar. Link do tekstu poniżej.

Odsyłamy także do naszych flagowych inicjatyw badawczych:

Ważnym przedsięwzięciem badawczo-artystycznym skupiającym się na relacji ludzi z miastem jest projekt W Warszawie, podczas którego zaprosiłyśmy osoby artystyczne z doświadczeniem migracji lub uchodźctwa do spacerów po miejscach dla nich ważnych. Projekt ten otwiera nie tylko szansę na nową perspektywę spojrzenia na miasto oraz zadania pytań w kontekście sytuacji osób z doświadczeniem migracji; to także zaproszenie do myślenia o nowatorskich metodologiach badania miasta. Planowane przez nas seminarium oraz publikacja będą jego zwieńczeniem – a może zaproszeniem do jeszcze innej podróży?

Myślimy sporo o rewolucji cyfrowej i korzystamy z jej dobrodziejstw, dlatego mając na celu poszerzenie pola badawczego oraz dyskusji o kulturze przygotowałyśmy cykl podcastów Zawód dyrektor_ka! Olga Wysocka i Igor Stokfiszewski, podczas rozmów z osobami dyrektorskimi, zadawali pytania dotyczące zmian w instytucjach, dopytywali o strategie i towarzyszące tej pracy emocje. Odsyłamy na nasz Spotify (WOK.cast) i polecamy sprawdzenie podcastów z: Karoliną Ziębińską-Lewandowską, dyrektorką Muzeum Warszawy, Anną Rochowska, dyrektorką TR Warszawa, Alicją Brudło, dyrektorką Ośrodka Kultury Oko, Pawłem Łysakiem, dyrektorem Teatru Powszechnego, Pawłem Płoskim, dyrektorem warszawskiego Muzeum Karykatury, czy Joanną Mytkowską, dyrektorką Muzeum Sztuki Nowoczesnej.

Interesują nas także głosy osób rezydenckich, dlatego nagrałyśmy podcasty – Komu towarzyszy WOK?, w których rozmawiamy z rezydentkami pierwszej edycji programu.

Naszymi działaniami kształtujemy dyskurs, dlatego chętnie dzielimy się też własnymi wnioskami podczas konferencji i warsztatów. Celem projektu Building Back Better było rozpoczęcie międzynarodowej współpracy w związku z wyzwaniami wynikającymi z odbudowy Ukrainy. Natomiast podczas konferencji Warszawa w badaniach, której byliśmy gospodarzem drugiego dnia, zaprezentowaliśmy wyniki przeprowadzonego przez nas badania o edukacji kulturalnej w Warszawie.

Zatrzymując się na moment przy Muzeum Sztuki Nowoczesnej i zmianach w instytucjach – w ostatnim roku zaangażowaliśmy się w proces powstawania warszawskiej instytucji tańca w Pawilonie nad Wisłą. Wspólnie ze środowiskiem tańca, Biurem Kultury i właśnie MSN aranżowaliśmy warsztaty i badania, prowadząc analizę tego projektu. Rola WOK zmieniła się wraz z ogłoszeniem konkursu na program Pawilonu – z facylitatorki zamieniłyśmy się w zasobnik wiedzy i wspieramy środowisko, dzieląc się doświadczeniem i inspiracjami.

Drugi rok istnienia Warszawskiego Obserwatorium Kultury przyniósł wiele reorganizacji – zarówno tych planowanych (czyli rozwoju naszej działalności), jak i tych niespodziewanych, czyli zmiany na stanowisku dyrektorki i w naszym zespole. Olga Wysocka, dotychczasowa dyrektorka Warszawskiego Obserwatorium Kultury od 1 maja 2024 spełnia się w roli dyrektorki Instytutu Adama Mickiewicza. Stery WOK przejęła Małgorzata Bakalarz-Duverger. Jednak nadal podążamy za wyznaczonymi kierunkami i nadal obserwujemy kulturę oraz ludzi, którzy swoją nieocenioną (a często niedocenioną) pracą tworzą ją i wspierają.

Przed nami nowy rok i nowe zadania, między innymi: badanie ekosystemu instytucji kultury w Warszawie oraz badanie uczestnictwa w kulturze; współudział w tworzeniu Narodowego Obserwatorium Kultury; kontynuacja badania edukacji kulturalnej oraz wspierania inicjatyw czytelniczych dla młodych ludzi; zaangażowanie we współpracę akademicką z Uniwersytetem Warszawskim, Akademią Sztuk Pięknych i Uniwersytetem SWPS; ewaluacja kolejnych etapów tworzenia instytucji dla tańca i choreografii w Warszawie… A przede wszystkim: rozmowy, spotkania, spojrzenia i inne wymiany, które będą nas inspirować, prowadzić ku nowym terenom.

Cieszymy się, że jesteście z nami i już teraz zapraszamy do śledzenia przyszłych działań!

Zespół WOK