W Warszawie

Droga do pracy lub szkoły, ulubione kino lub żółto-czerwony tramwaj, Zły Tyrmanda, a czasem jedynie przesiadka na dworcu. Warszawa, której przyglądamy się w WOK w wymiarze społecznym i kulturowym, często wymyka się próbom opisu i syntezy. Tym bardziej warto podejmować trud mapowania poszczególnych warstw miejskiej tkanki, tworzenia stopklatek i przybliżeń w konkretnych momentach i punktach na mapie. Pod koniec 2023 roku zaprosiłyśmy osoby artystyczne z doświadczeniem migracji lub uchodźstwa do spacerów po miejscach, które są dla nich ważne. Ich historie, anegdoty i dygresje, opinie i emocje są próbą udzielenia odpowiedzi na pytanie: jak jeszcze może być W Warszawie?

Posłużyłyśmy się techniką wywiadu podążającego (go-along interview), w której wywiad biograficzny spotyka się z obserwacją uczestniczącą. Chciałyśmy pozostać otwarte na różne jego formy: dryf, trasę z przystankami, samodzielnie strukturyzowaną opowieść lub narrację kształtowaną w dialogu, związaną z konkretnym miejscem. Przeprowadziłyśmy wywiady z dziesięcioma osobami i kolektywami artystycznymi. Naszymi rozmówczyniami i rozmówcami, przewodniczkami i przewodnikami po mieście były osoby urodzone w Białorusi, Francji, Kenii, Kolumbii, Somalii, Sudanie, Syrii, Ukrainie oraz we Włoszech. Ludzie o różnych tożsamościach i podejściach do koncepcji narodowości, dla których Warszawa stała się miejscem życia i pracy w wyniku migracji lub uchodźstwa.

Do połowy stycznia 2024 roku w witrynach WOK przy ul. Marszałkowskiej 34/50 można było obejrzeć rzeźby jednego z uczestników projektu – Majida Jammoula, artysty urodzonego w Syrii i mieszkającego na stałe w Warszawie.

Każda z historii, które usłyszałyśmy podczas spacerów, ma dla nas wielką wartość. Ze względu na komfort naszych rozmówczyń i rozmówców, a także na badawczy charakter projektu zdecydowałyśmy się nie publikować nagranych i spisanych wywiadów. Traktujemy je jako punkt wyjścia do dalszego namysłu i podstawę opracowania, które powstanie w pierwszej połowie 2024 roku. Transkrypcje wywiadów, jako odrębne całości, będą też ważnym zasobem archiwum WOK oraz stopklatką z artystyczno-migranckich doświadczeń Warszawy w 2023 roku.

Do realizacji autorskiego projektu fotograficznego dokumentującego miejsca wybrane przez nasze rozmówczynie i rozmówców zaprosiłyśmy kolektyw Kanapleidiki – artystkę i artystę urodzonych w Białorusi, mieszkających w Warszawie.

Scenariusz wywiadów: Miranda Zarzycka

Prowadzenie wywiadów: Iwo Maciak, Marta Michalak, Olga Mzhelskaya, Miranda Zarzycka

Foto: Kanapleidiki