Na drodze do warszawskiej instytucji tańca

Jak to możliwe, że stolica czterdziestomilionowego, środkowoeuropejskiego kraju nie ma jeszcze miejsca poświęconego jednej z najbardziej dynamicznie rozwijających się sztuk scenicznych? – pyta Joanna Leśnierowska w rozmowie z Julią Hoczyk.

Potrzebujemy stabilnych, długoterminowo finansowanych instytucji, aby podtrzymać prowadzone działania i chronić środowisko przed kryzysami, który zdają się nas coraz częściej dotykać. Jeśli nie istnieje żadna struktura, jeśli wszystko opiera się na niezależnych artystach i organizacjach pozarządowych, kompetencje środowiska są zagrożone i prawdopodobnie zanikną, gdy nadejdą ciężkie czasy.

Punktem wyjścia dla praktyki Upwording jest zwrócenie uwagi na słowa w naszej komunikacji i zastanawianie się dlaczego czasami po prostu nie działają. I zamiast łączyć ludzi, słowa, których używamy często oddalają nas od siebie - mówi w rozmowie z Joanną Leśnierowską Rivca Rubin.

Na ten moment czekało polskie środowisko sztuk performatywnych. Ruszył konkurs na roczną koncepcję kuratorską Pawilonu tańca i innych sztuk performatywnych. Organizatorem konkursu jest Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie. Open call ma otwartą formułę, a zgłoszenia przyjmowane są poprzez stronę pawilontanca.pl.

W grudniu 2023 roku w ramach przygotowań koncepcji architektonicznej dostosowania Pawilonu nad Wisłą dla potrzeb sztuki tańca Joanna Leśnierowska wraz z architektem Maciejem Siudą odbyli kilka wizyt studyjnych i odwiedzili między innymi Pavillon ADC w Genewie. Otwarta w 2021 roku siedziba Stowarzyszenia Tańca Współczesnego (ADC) okazała się niezwykle inspirującym miejscem – siostrzanym budynkiem o niemal identycznym planie i wymiarze, a także organizacją, która podobnie jak warszawskie środowisko tańca przez kilkadziesiąt lat walczyła o swoją siedzibę, by dziś skutecznie wspierać lokalne środowisko tańca. W ślad za grudniową wizytą, która była źródłem wielu inspiracji architektonicznych, rozmawiamy z dramaturgiem Pawilonu ADC Léo Chavazem, by poznać sposoby myślenia i działania twórców genewskiej instytucji oraz dowiedzieć się, jak wspierają choreografów i choreografki w swojej wymarzonej siedzibie.

18 marca 2024 roku w WOK.Lab odbyło się spotkanie przedstawicielek i przedstawicieli warszawskiego środowiska tanecznego z dyrektorką artystyczną Tanzhaus Zürich Catją Loepfe. Podczas spotkania opowiedziała ona o powstaniu tej instytucji w latach 90., o jej nowej siedzibie oraz aktualnym funkcjonowaniu w ramach szerszego pola sztuk performatywnych w tym mieście.

26 lutego 2024 roku Warszawskie Obserwatorium Kultury zorganizowało spotkanie przedstawicielek środowiska tanecznego ze Slavą Gepnerem, dyrektorem zarządzającym i artystycznym oraz pomysłodawcą TanzFaktur w Kolonii. Spotkanie miało na celu poznanie historii tej instytucji oraz zdobycie wiedzy o tym, jak budować nowe miejsce dla tańca, czego w tym procesie unikać oraz jak współpracować ze środowiskiem niezależnych tancerzy i choreografów. Spotkanie moderowała Joanna Leśnierowska.

12 lutego w WOK.lab przy ul. Marszałkowskiej 34/50 odbyło się spotkanie środowiska tanecznego z Maciejem Siudą – architektem i autorem planu funkcjonalno-użytkowego (PFU) Pawilonu nad Wisłą. Przygotowania planu poprzedzone były warsztatami w siedzibie MSN oraz wizytami studyjnymi w genewskim Pavillon ADC oraz Uferstudios i Radialsystem w Berlinie).

Na zlecenie Warszawskiego Obserwatorium Kultury IPSOS przeprowadził badania na temat nowej instytucji – sceny tańca współczesnego. Raport dostarcza informacji na temat potrzeb środowiska i oczekiwań publiczności, a także zawiera rekomendacje dotyczące założeń programu pilotażowego nowej sceny tańca. Jest to część prowadzonego przez WOK wieloetapowego procesu wspierającego powstawanie tej placówki.

W piątek 1 grudnia 2023 roku w siedzibie Muzeum Sztuki Nowoczesnej na Pańskiej 3 odbył się warsztat partycypacyjny na temat architektury poprowadzony przez Macieja Siudę, który odpowiada za projekt adaptacji pawilonu nad Wisłą dla potrzeb centrum tańca. Spotkanie składało się z dwóch modułów – prezentacji oraz części praktycznej. Udało się zgromadzić różnorodną grupę przedstawicieli i przedstawicielek środowiska teatru i tańca zajmujących się reżyserią, choreografią, performansem i architekturą, a także pracowników działów technicznych Nowego Teatru i TR Warszawa oraz Biura Kultury m.st. Warszawy.

W połowie listopada, kontynuując proces planowania warszawskiej instytucji tańca, odwiedziliśmy Nowy Teatr na ulicy Madalińskiego. Tym razem inspiracji szukaliśmy w przestrzeni pofabrycznej, która została zaadaptowana na potrzeby teatru.

Na początku listopada wraz z przedstawicielami środowiska tanecznego odbyliśmy wizytę studyjną w pawilonie nad Wisłą, dotychczasowej siedzibie Muzeum Sztuki Nowoczesnej, która w przyszłym roku ma być zaadaptowana na potrzeby pilotażowego programu tańca.

W Warszawskim Obserwatorium Kultury 10 października odbyły się drugie otwarte warsztaty stanowiące kolejny etap prac nad modelowaniem nowej instytucji tańca w Warszawie. W spotkaniu wzięły udział osoby reprezentujące środowisko taneczne, Biuro Kultury m.st. Warszawy oraz WOK. Moderowała je Joanna Leśnierowska.

Elise Bernhardt prowadziła pierwsze warsztaty, które zainaugurowały facylitowanie procesu powstawania instytucji tańca w Warszawie.

W Warszawskim Obserwatorium Kultury z uwagą przyglądamy się współczesnemu krajobrazowi artystycznemu oraz mechanizmom, które go warunkują. Interesują nas zmiany, jakie w nim obecnie zachodzą.

Marta Seredyńska realizuje w WOK badanie poświęcone warunkom pracy środowiska osób freelancerskich działających w obszarze tańca współczesnego i konceptualnego.

Warszawskie Obserwatorium Kultury było partnerem międzynarodowego panelu dyskusyjnego w ramach 22. edycji Festiwalu Ciało/Umysł. Naszym zainteresowaniom badawczym bliski jest temat kondycji sektora kreatywnego, uwzględniający psychofizyczny dobrostan oraz warunki pracy osób pracujących w kulturze, czemu m.in. było poświęcone spotkanie 7 października 2023.