Jak nie wykluczać matek oraz osób opiekuńczych wykonujących pracę artystyczną i jak wspierać ich rozwój zawodowy?
W 2022 roku ukazała się książka brytyjskiej dziennikarki i krytyczki sztuki Hettie Judah pt. How Not to Exclude Artist Mothers (and other parents) [dosł. Jak nie wykluczać artystek-matek (i innych rodziców)]. Ta publikacja pokazuje, w jaki sposób zmienia się paradygmat matki/rodzica-artystki/artysty – z historycznie wykluczającego łączenie kariery w świecie sztuki z obowiązkami opiekuńczymi na coraz bardziej powszechną potrzebę funkcjonowania w obu światach i pełnienia roli praktykującej twórczyni na równi z rolą rodzica.
Dla wielu z nas zostanie matką było doświadczeniem utraty swojej artystycznej tożsamości. Powrót do niej nie zawsze przebiegał łatwo. Często odblokowanie się na głębokim poziomie wymagało wsparcia i obecności osób o podobnym doświadczeniu. Chcemy opowiedzieć o łączeniu tych dwóch ról – matki i twórczyni, o przeobrażeniu, ale i o akceptacji, o daniu sobie na takie działanie pozwolenia. Wiemy, że aby matki twórczynie mogły do twórczości wracać, potrzebna jest im przestrzeń i opieka. Potrzebne jest zaopiekowanie się przestrzenią mentalną, ale i materialną. Nie ma jednak konkretnego schematu ani utartej ścieżki, która do tej twórczości prowadzi.
Rodzice wykonujący twórcze zawody
Warunki pracy rodziców oraz osób opiekuńczych pracujących w obszarze kultury i sztuki są na radarze Warszawskiego Obserwatorium Kultury. W 2023 roku zorganizowałyśmy spotkanie sieciujące o mapujące sytuację osób twórczych pełniących jednocześnie rolę rodziców oraz zorganizowałyśmy pilotaż programu rezydencji domowych z tutoringiem – Matki twórczynie.
w 2024 roku realizujemy badanie, które pozwoli nam przede wszystkim dowiedzieć się więcej o sytuacji rodziców freelancerów wykonujących twórcze zawody. Aby dobrze zaprojektować systemowe zmiany musimy najpierw zebrać dane i dowiedzieć się więcej o tym, w jaki sposób tworzyć ekosystem, który będzie przyjazny dla rodziców i będzie odpowiadał ich realnym potrzebom. Zależy nam, aby przyjrzeć się, w jaki sposób rodzice łączą pracę zawodową w obszarze sztuki z obowiązkami opiekuńczymi oraz jak instytucje mogą modelować swój program, organizować wydarzenia czy rezydencje w taki sposób, aby włączyć elementy polityk opiekuńczych.
Menadżerka procesu: Anna Galas-Kosil
Współpraca: Magda Szpak