Spotkanie z Catją Loepfe, dyrektorką artystyczną i zarządzającą Tanzhaus Zürich

18 marca 2024 roku w WOK.Lab odbyło się spotkanie przedstawicielek i przedstawicieli warszawskiego środowiska tanecznego z dyrektorką artystyczną Tanzhaus Zürich Catją Loepfe. Podczas spotkania opowiedziała ona o powstaniu tej instytucji w latach 90., o jej nowej siedzibie oraz aktualnym funkcjonowaniu w ramach szerszego pola sztuk performatywnych w tym mieście.

 

Od ruchu do instytucji

Centrum Tanzhaus Zürich (TZ) powstało w 1996 roku w wyniku oddolnych nacisków niezależnych środowisk starających się o miejsce zapewniające odpowiednie warunki do pracy choreograficznej i produkcyjnej oraz prezentacji działań tanecznych. Na instytucjonalnej mapie sztuk performatywnych Zurychu brakowało takiej przestrzeni. Celem TZ jest wspieranie lokalnego środowiska tańca w zależności od indywidualnych potrzeb artystek i artystów – poprzez pomoc w pisaniu wniosków dotacyjnych, networking czy udostępnianie miejsca do pracy.

Tanzhaus Zürich. Fot. Philippe Bodinger

Architektura – możliwości i ograniczenia

Po tym, jak stara siedziba została podpalona w 2012 roku, działania Tanzhaus Zürich przez siedem lat ograniczone były do jednej sceny i jednego studia, udostępnionych przez władze miejskie, które zapewniły też wsparcie finansowe na czas ich wynajmu. Było to oddalone od centrum studio baletowe, oddane do dyspozycji artystkom, ale nie pracowniczkom. Pożar budynku TZ lokalne środowisko taneczne potraktowało jako szansę na zbudowanie nowej siedziby, lepiej przystosowanej do charakteru pracy choreograficznej. Urząd miasta Zurych zorganizował open call dla architektów, w którym wyłoniono zwycięski projekt autorstwa Estudio Barozzi Veiga z Barcelony.

Po rozstrzygnięciu konkursu ekipa TZ odbywała cotygodniowe konsultacje z zespołem projektantów; uczestniczyli w nich także przedstawiciele miasta oraz osoba pełniąca funkcję menedżera powstającego budynku, pośrednicząca w kontaktach między władzami miasta i biurem projektowym. Spotkania te były szczególnie ważne na etapie realizacji projektu, zespół TZ mógł bowiem zgłaszać szczegółowe uwagi i specyficzne potrzeby. Bardzo ważna była kwestia dostępności i stworzenie przestrzeni inkluzywnej, pozbawionej barier architektonicznych i klarownie oznakowanej.

Od 2019 roku TZ dysponuje całkiem nowym budynkiem. Tanzhaus, podobnie jak Pawilona, jest położony nad rzeką. Bliskość wody organizuje życie wokół TZ, a sceny plenerowe dodatkowo wspierają widoczność choreografii w przestrzeni miejskiej.

Funkcjonowanie w ekosystemie

Finansowanie, a przez to również funkcjonowanie Tanzhausu zmieniło się w ciągu kilku ostatnich lat. Wcześniej artyści, którzy chcieli tam pracować, musieli aplikować o środki do miasta, TZ nie dysponował bowiem budżetem produkcyjnym. W istocie czyniło to z miasta Zurych kuratora centrum tańca. Obecnie środki przekazywane są bezpośrednio do TZ, którego pracownicy decydują, jak będą one wydawane. Artystkom zapewnia to poczucie stabilizacji, a zespołowi daje więcej swobody w budowaniu długofalowego programu instytucji.

Ten sposób programowania został nazwany dramaturgy pool; w jego skład wchodzi, poza Catją Loepfe, czterech dramaturgów. Ich praca polega na czytaniu dossier aplikacyjnych – zapewnia to transparentność i rzetelność oceny. Zwycięski zespół / artystka przez cały okres produkcji mają zapewnione wsparcie jednego z dramaturgów w kwestiach promocyjnych, finansowych oraz przy poszukiwaniu przestrzeni do prób, jeśli nie jest to możliwe w samym TZ.

Jako jeden ze swoich głównych celów zespół Tanzhaus wymienia wsparcie początkujących artystek i artystów. Dwutygodniowy program rezydencji, odbywający się dwa razy do roku, daje szanse na zdobycie nowych umiejętności, a sam proces nie jest nastawiony na wyprodukowanie działania, tylko na publiczne dzielenie się efektami prac w formie rozmowy. Centrum oferuje również możliwość bezpłatnego korzystania z jednego ze swoich studiów dla wszystkich osób, które zgłoszą taką chęć.

Poza wspieraniem lokalności TZ należy do różnych organizacji, na przykład do sieci European Dancehouse Network oraz Aerowaves. Umożliwia to wymianę wiedzy i daje wgląd w to, co dzieje się w innych krajach w polu tańca, szczególnie w kontekście zrównoważonego rozwoju, różnorodności oraz inkluzji, a także pozwala poznawać wypracowane tam dobre praktyki.