Projekt badawczy i wystawa

W ramach projektu Artystyczne, stołeczne, społeczne współpracowałyśmy z Wydziałem Badań Artystycznych i Studiów Kuratorskich warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych. Poprzez wywiady z twórczyniami i twórcami oraz pracownikami i pracowniczkami ZGN w poszczególnych dzielnicach zbierałyśmy wraz z osobami studenckimi informacje dotyczące realnych oraz ustawowo określonych funkcji pracowni artystycznych. Zostały zbadane lokalizacje pracowni, dostępność oraz warunki ich pozyskania przez zainteresowane osoby. Podsumowanie tych badań zostało zaprezentowane w formie wystawy, przygotowanej przez studencki zespół kuratorsko-artystyczny, która została zaprezentowana w przestrzeni WOK Lab.

Wieloprzestrzeń pracowni

8.12.23 – 14.12.23

Zespół kuratorsko-artystyczny: Jagoda Barwińska, Stanisław Bulder, Jan Gębski, Agnieszka Sadurska, Michał Stańczak, Aleksandra Tarka, dr Karolina Thel², Patrycja Wójcik

Koordynacja: Łukaszka Staszkiewicz

Opieka merytoryczna: Vera Zalutskaya

Projekt jest próbą zbadania, czym jest pracownia artystyczna. Jak wejść w jej posiadanie? Czy to przywilej, czy coś, co się należy artystom i artystkom? Co jest dozwolone, a co faktycznie robią w przestrzeniach warszawskich pracowni?

Jako zespół kuratorsko-artystyczny zmierzyłyśmy się z tymi pytaniami przez badania terenowe i desk research. Dzięki wizytom w pracowniach oraz kontaktom z urzędami podjęliśmy próbę opowiedzenia o zjawisku, o którym mówi się zbyt mało. Wystawa jest efektem pracy zespołowej – kluczowe podczas badań było wysłuchanie głosów artystów i artystek oraz poznanie perspektywy osób pracujących we wszystkich urzędach dzielnicowych. Projekt ma charakter eksploracyjny i jest pogłębioną próbą zrozumienia problemów, z którymi stykają się osoby tworzące sztukę i kulturę.

Wystawa jest wizualnym raportem wyników naszych badań. Przejdziecie przez trzy poziomy, które wiążą się z różnymi doświadczeniami. Parter odzwierciedla instytucjonalny aspekt ubiegania się o pracownię. Przejście przez procedurę jest początkiem i nieodzownym elementem uzyskania “prawa najmu lokalu użytkowego z przeznaczeniem na pracownię twórczą” z ramienia Zakładu Gospodarowania Nieruchomościami. Następnym etapem jest przejście w górę lub w dół, co symbolizuje mechanizm działania konkursu ofert. Piwnica odzwierciedla niedoskonałości przestrzeni, w których często tworzą osoby artystyczne. Brak ogrzewania i dziennego światła, niewielka powierzchnia, ekonomiczna konieczność dzielenia miejsca z innymi – to jedne z wielu trudności, z jakimi stykają się twórczynie i twórcy. Pierwsze piętro jest obrazem pracowni idealnej, do której większość dąży, a która jest przywilejem nielicznych. Jest tam reprezentacyjnie, stylowo, przestronnie.

Polityka miejska ma ogromny wpływ na sposób funkcjonowania osób artystycznych. Pracownia marzeń jest pracownią, która nie istnieje – nie istnieje dla większości osób tworzących sztukę. Wieloprzetrzeń pracowni jest uważnym spojrzeniem na miejsca pracy twórczej w Warszawie – nasze oczy kierują się przede wszystkim tam, gdzie wzrok instytucji nie sięga.

Widok wystawy Wieloprzestrzeń pracowni w WOK Lab, fot.: Lena Pierga

Widok wystawy Wieloprzestrzeń pracowni w WOK Lab, fot. Lena Pierga

Aleksandra Tarka, Jestem artystą/ką. Chcę mieć pracownie, grafika, 2023, fot. Lena Pierga

Widok wystawy Wieloprzestrzeń pracowni w WOK Lab, fot.: Tomasz Jan Szymański i Maks Januszewicz

Stanisław Bulder, Jan Gębski

2/1

wideo, 2023 (trzy elementy pracy były pokazywane w różnych miejscach w przestrzeni wystawy)

Mikrokawalerka, mikropracownia, mikrosztuka. 

Pracami ścielę sobie miejsce do spania. 

Bezustannie, bezstronnie, bez pośpiechu. 

Stanisław Bulder, Jan Gębski, 2/1, wideo, fot. Lena Pierga

Stanisław Bulder, Jan Gębski, 2/1, wideo, fot.: Lena Pierga

Michał Stańczak 

Telefon

Instalacja, nagranie dźwiękowe, 2023

Jak wygląda komunikacja na poziomie urząd – artysta? Jakie trudności czekają na osobę twórczą podczas próby pozyskania pracowni? Praca odzwierciedla doświadczenie kontaktu z urzędami znajdującymi się na obrzeżach miasta.

Peryferia są artystycznie puste – można się o tym przekonać. Wystarczy podnieść  telefon.

Michał Stańczak, Telefon, instalacja dźwiękowa, 2023, fot.: Lena Pierga

Aleksandra Tarka

Jestem artystą/ką. Chcę mieć pracownie.

Grafika, 2023

Schemat przedstawiający procesy instytucjonalne dotyczące pozyskiwania pracowni miejskiej. Źródłem wiedzy były rozmowy z urzędnikami oraz regulaminy i ustawy dotyczące otrzymania lokalu. Z pozoru nie ma nic prostszego jak tylko postępować krok za krokiem. Czy rzeczywiście jest to takie łatwe? 

Aleksandra Tarka, Jestem artystą/ką. Chcę mieć pracownie, grafika, 2023, fot.: Lena Pierga

Widok wystawy Wieloprzestrzeń pracowni w WOK Lab, fot.: Lena Pierga

Praca, piwnica:

Dr Karolina Thel

Piwnica

Instalacja, 2023

Urealnienie wizji pracowni w której tworzą artyści i artystki nie posiadające „pracowni marzeń”. Chaos, ciasnota, ograniczenia, niewygoda. Czy w takich warunkach może narodzić się kreatywność i twórczość? Jak wynika z badań, nawet w warunkach piwnicznych mogą powstawać interesujące działania twórcze. Praca jest nie tylko próbą oddania przestrzeni pracy artystycznej, ale także często warunków około domowych. 

Widok wystawy Wieloprzestrzeń pracowni w WOK Lab, fot.: Lena Pierga

Dr2 Karolina Thel, Piwnica, Instalacja, 2023 oraz Stanisław Bulder, Jan Gębski, 2/1, wideo, fot.: Lena Pierga

Prace, pierwsze piętro:

Agnieszka Sadurska 

Ścieżka zdrowia

Instalacja, 2023

Instalacja ma charakter wizualnej interpretacji trudności jakich napotykają artyści/artystki między życiem prywatnym a pracą twórczą zawodowo. Jest odpowiedzią i wskazówką na to jak trudno balansować pomiędzy tymi dwoma światami. Albo Ci się uda i dotrzesz do „pracowni marzeń” albo… nie. Czy każdemu uda się ominąć pułapki administracyjnej organizacji? 

Widok wystawy Dom dla zmyślonych przyjaciół Jaśka w pracowni Jana Możdżyńskiego, fot.: Lena Pierga

Patrycja Wójcik

Przepełnienie/Przeniesienie 

Grafika, kolaż, 2023

Kiedy artysta decyduje się pozyskać własną pracownię? Jak wynika z rozmów z artystami i artystkami, najczęściej był to moment, w którym ich przestrzeń domowa nie była w stanie dłużej spełniać warunków do pracy twórczej. Zbyt dużo prac, zbyt dużo narzędzi, zbyt mało miejsca. Kolaż jest notatką wizualną z rozmów o doświadczeniach osób twórczych, pracujących artystycznie. 

Patrycja Wójcik, Przepełnienie/Przeniesienie, grafika, kolaż, 2023, fot.: Lena Pierga