RAPORT: Automatyzacja w kulturze. Jak instytucje kultury radzą sobie z przemianami technologicznymi?

Rok 2025 to kolejny, w którym technologie cyfrowe zajmują ważne miejsce w dyskursie publicznym, pobudzają wyobraźnię, a część z nich rzuca wyzwanie utartym sposobom myślenia i nawykowym działaniom. Pojawienie się wielkich modeli językowych (LLM), takich jak np. Gemini czy ChatGPT, oznacza oddanie w ręce ludzi narzędzia, które może wspomagać pracę i kreatywność, ale też – z drugiej strony – może tę kreatywność ograniczać, wyręczać w wykonywaniu zadań trudnych i często niewdzięcznych, bo wymagających namysłu, spokoju i czasu.

Warszawskie Obserwatorium Kultury – zlecając ten raport grupie studentów i studentek Uniwersytetu SWSP pod kierownictwem dr Kuby Piwowara – stawiało dwa podstawowe pytania: czy dzisiejsze instytucje kultury w Polsce są wystarczająco odporne na tsunami zmian technologicznych oraz czy potrafią one wdrożyć rozmaite technologie bez szkody dla trwałości zespołu, misji, dla których powstały, czy też budowanej często przez dekady szczególnej relacji z publicznością?

Poniższy raport stanowi próbę zarysowania najważniejszych problemów i wyzwań związanych z rewolucją cyfrową, przed którymi stoją warszawskie teatry, muzea, orkiestry i domy kultury.